Zonneweides Hoogeveen zonder draagvlak

Het juiste verhaal bij vergunningaanvragen zonneweide

Beantwoording van het college op schriftelijke vragen SGP 

Op 24 september 2018 heeft de fractie van de SGP schriftelijke vragen gesteld over zonneparken. De vragen luidden als volgt(cursief) en de antwoorden zijn toegevoegd:

1) Wij constateerden dat bij bijna alle zonneparken de consultatie onvoldoende, slordig en bij 2 zelfs helemaal niet heeft plaats gevonden, dit is een vereiste bij de vergunning verlening. Bent u het met de SGP eens dat, gezien dit gegeven er nog geen vergunning kan afgegeven worden ? De wethouder heeft zelf aangegeven dat dit beter moet in de toekomst. Waarom zou het in dit gaande proces niet goed moeten gaan ? Wat is de reden dat wij nu bij deze parken ongelijke behandeling zouden toepassen ?

 Antwoord college: Wij zijn van mening dat de (directe) omgeving op een juiste en zo zorgvuldig mogelijk wijze is betrokken in het proces van planvorming van alle zonneparken. In algemene zin heeft uitgebreide communicatie plaatsgevonden over de betreffende parken. Het is jammer dat een enkele omwonende/grondeigenaar desondanks niet bereikt of betrokken is. Daar waar dit het geval was is het contact tussen omwonende en initiatiefnemer alsnog tot stand gekomen. 

2) De zonneladder wordt niet geheel correct toegepast, de wethouder geeft aan dat er een behoorlijke stijging van zonpanelen op daken is. Waarom kunnen wij niet even die ontwikkeling afwachten om te kijken hoever wij daar mee komen maar klimmen gelijk al hoger op de ladder ? Het is toch ook niet zo dat wij bv in 2020 al de doelstelling van 2040 willen gerealiseerd hebben ?

Antwoord college: Om aan de gemeentelijke klimaatdoelstelling te kunnen voldoen dient in 2040 circa 6.000 terajoule (TJ) aan duurzame energie opgewekt te worden. Dit komt overeen met het huidige energieverbruik in de gemeente. Op één hectare kunnen circa 3.000 zonnepanelen worden geplaatst. Hiermee kan jaarlijks ongeveer 3,7 TJ duurzame energie mee worden opgewekt. Om Hoogeveen energieneutraal te krijgen met zonneparken is 1621 hectare aan zonnepark nodig. Dit komt overeen met circa 4.863.000 zonnepanelen. Dit is geen realistisch scenario.

Als gemeente zetten we daarom in op het opwekken van duurzame energie op daken (stap 1 van de zonneladder) en zoveel mogelijk op andere plaatsen in het bebouwde gebied (stap 2 van de zonneladder). Met deze stappen zijn we al enkele jaren zeer intensief bezig, in de vorm van tal van projecten en regelingen gericht op het stimuleren van bedrijven, inwoners, organisaties en verengingen. Hoewel het aantal zonnepanelen op daken en binnen de bebouwde kom aanzienlijk is toegenomen de laatste jaren weten we zeker dat stap 3 (van de zonneladder) ook nodig is (buiten bebouwd gebied) om energieneutraal te worden. De urgentie van de energietransitie is dermate hoog dat we op de bovengenoemde drie stappen van de zonneladder tegelijkertijd inzetten en dus geen afwachtende houding aannemen tot de capaciteit van stap 1 en 2 volledig zijn benut. Overigens kunnen wij voorstellen dat u denkt dat een ladder trede voor trede afgelopen dient te worden. Dit is echter niet de wijze waarop de ladder hier bedoeld wordt. Net als bij de Ladder van Lansink over afval kunnen de treden tegelijk toegepast worden.

3) De gemeente heeft in een Structuurvisie van 2015 vastgelegd en dit is heel recent in 2017 nogmaals vastgesteld dat er op dat gebied bij Fluitenberg 20 hectaren bos aangeplant zou worden. Bent u het met de SGP eens dat er in dat gebied dan helemaal geen sprake van aanleg van energieparken sprake kan zijn ?

Antwoord college: Nee, hier zijn wij het niet mee eens. Er is in de structuurvisie wel sprake van zogenaamde zoekgebieden voor bospercelen i.c.m. bijzondere woningbouw. Maar ten eerste ligt de locatie buiten het betreffende zoekgebied (zie hiervoor de kaart behorende bij de structuurvisie 2.0, vastgesteld 2014). Ten tweede geldt dat ook al was de locatie binnen het zoekgebied gelegen het een mogelijkheid is voor deze functie en geen verplichting. Daarnaast is in de meest recente versie van de structuurvisie, de visie op de omgeving 2018, vastgesteld april 2018 opgenomen dat de gemeente Hoogeveen ruimte biedt aan nieuwe vormen van hernieuwbare energie in het landschap. Dit is nader uitgewerkt in het afwegingskader.

4) 35 omwonende van, bij de Gasselterweg hebben een ondertekende zienswijze ingediend tegen de komst van een zonneweide, in het afwegingskader staat dat het een eis is dat er draagvlak moet zijn onder omwonenden, wij horen nu van hen dat u dat draagvlak in principe van tafel veegt onder het mom van vangnetregeling. Bent u het met de SGP eens dat er gezien die eis dat er draagvlak moet zijn onder omwonende deze vergunningaanvraag niet in behandeling kan worden genomen? Kunt u aangeven waarom specifiek op deze casus vangnetregeling van toepassing zou moeten zijn?

Antwoord college: Nee, hier zijn wij het niet mee eens. De procesvoorwaarde ‘voldoen aan draagvlak van de directe omgeving’ is bedoeld om een maximaal resultaat op het gebied van het creëren van draagvlak te bereiken. Dit beoogde effect is bereikt. De initiatiefnemer heeft aanzienlijke inspanningen verricht. Gesteld kan worden dat het doel van deze draagvlakeis hiermee is behaald. Een gebleken negatief effect is echter dat de omwonenden dit aangrijpen om te voorkomen dat de omgeving verandert. Door de eis van draagvlak in de directe omgeving ontstaat een ongewenst maatschappelijk effect. Op deze wijze kan op vrij eenvoudige wijze het realiseren van een zonnepark binnen de gemeente worden tegengehouden, zodra direct omwonenden zich tegen de komst van een zonnepark in zijn of haar directe omgeving keren. Zoals dit het geval is bij onderhavig project. Door de eis van draagvlak in dit geval strikt te interpreteren, ontstaat een ongewenst maatschappelijk effect – het realiseren van een zonnepark wordt oneigenlijk tegengehouden. Het beleid zou daarmee aan zijn doel voorbij schieten. Strikte toepassing van het afwegingskader zou naar ons oordeel leiden tot een onredelijke beslissing. Daarnaast leidt het gewicht wat op deze wijze aan het draagvlak onder de direct omwonenden wordt verbonden tot een onuitvoerbaar beleid. Dit terwijl het plan duidelijk een maatschappelijk meerwaarde heeft en verder volledig voldoet aan de eisen uit het afwegingskader zonneparken. Deze bijzondere omstandigheden maken het noodzakelijk om af te wijken van deze specifieke voorwaarde in het afwegingskader en door middel van de vangnetregeling uit hetzelfde afwegingskader de vergunning te verlenen.

5) De minister van landbouw mevr. Schouten heeft onlangs gezegd dat Nederland zoveel als mogelijk zelfvoorzienend moet worden in de voedselvoorziening, de nu beschikbare landbouwgrond voorziet daar al niet in. Bent u het met de SGP eens dat wij nu geen ondoordachte beslissingen moeten nemen om goede landbouwgrond aan energieparken af te staan?

Antwoord college: Deze afweging heeft de raad gemaakt toen zij heeft ingestemd met het afwegingskader zonne-energie. Hierbij is afgewogen dat er om de energiedoelstelling te halen op korte termijn grotere stappen nodig zijn. Om dit te bereiken zijn ook landbouwgronden nodig. Wij verwachten dat na 25 jaar de duurzame energietechnieken zijn doorontwikkeld, zodat deze gronden weer teruggeven kunnen worden aan de landbouw.

6) De exploitanten zijn bijna uitsluitend grote investeerders die er alleen maar op uit zijn om een maximum aan winst uit de energieparken te halen en zoals door diversen insprekers duidelijk is geworden gebruiken zij bedenkelijke methoden en denken alles maar even met geld wat te verzoeten door, voor buurthuizen en sportverenigingen wat cadeautjes (lees zoethoudertjes) uit te delen.

Deze investeerders zetten zoveel druk op het hele proces omdat zij t/m 2 oktober in aanmerking komen voor een max subsidie. Bent u het met de SGP eens dat dit gegeven geen enkele invloed mag en kan hebben om het hele proces niet zorgvuldig en weloverwogen te laten verlopen ? Heeft het college onderzoek gedaan om deze energieparken door agrariërs in een coöperatie te exploiteren zodat de winsten die er behaald worden ten goede komen van buurtschappen en onze gemeente ? Diversen agrariërs hebben aangegeven dit te willen doen in samenwerking met bv Groen leven of Energie van ons. Bent u het met de SGP eens dat dit onze voorkeur zou moeten hebben ? Bent u het met de SGP eens dat dit ook voorkomt dat er verkeerde landbouwgrond gebruikt gaat worden, deze ervaren landbouwers weten als geen ander welke wel en welke niet in aanmerking komen voor dit doel ? Dat deze optie ook voorkomt de vele commotie met omwonenden omdat dit onderling in goed overleg geregeld wordt.

7) Bent u het met de SGP eens dat, zoals bleek uit de verhalen van de insprekers, dat er onder de bevolking best wel draagvlak is voor energieparken, maar niet op de manier zoals dat nu gegaan is ?

Antwoord college: Het proces is zorgvuldig en weloverwogen verlopen. Er staat agrariërs of inwoners niets in de weg om een zonnepark door middel van coöperatie te exploiteren. Zoals aangekondigd zullen wij bij de herziene versie van het afwegingskader aandacht besteden aan een groter aandeel van een regionale gebiedscoöperatie in een zonnepark. Het zal echter niet uitsluiten dat (direct) omwonenden tegen de komst van een zonnepark kunnen zijn.